شما می توانید از خط فرمان Dos جهت بررسی شبکه استفاده کنید . برای این منظور روی دکمه Start کلیک کرده و گزینه All Programs را انتخاب می کنید ، روی گزینه Accessories کلیک کرده و سپس فرمان Command Prompt را انتخاب کنید .


Port چیست ؟
راهی برای ورود و خروج داده ها در کامپیوتر است پورت ها غالبا" از طریق نرم افزارها ایجاد می شوند . تعداد پورت های یک کامپیوتر 65535 عدد است . شما به راحتی می توانید از این پورت ها استفاده کنید . بعضی از پورت ها کار خاصی انجام می دهند ، مثلا" پورت 25 مخصوص ارسال E-Mail و پورت 37 مخصوص Time یا زمان ، و پورت 80 مخصوص Web Server است . توسط فرامین شبکه (Net ) می توانید اطلاعاتی راجع به شبکه و کامپیوترها متصل به آن پیدا کنید . توجه داشته باشید که این دستورات بیشتر در شبکه Wan استفاده می شود ، اما در شبکه های Lan نیز می توان استفاده نمود . در ادامه به بررسی این دستورات می پردازیم .

فرمان NET :
با تایپ این فرمان می توان لیست دستورات موجود برای بررسی شبکه را مشاهده نمود .

بدست آوردن آدرس IP کامپیوتر :
همانطور که می دانید هر کامپیوتر ی در شبکه قرار می گیرد ، دارای یک آدرس IP می باشد . شما به روش های مختلفی می توانید آدرس Ip کامپیوترتان را به دست آورید . راحت ترین راه برای بدست آوردن IP کامپیوتر استفاده از فرمان ipconfig است . این فرمان را در خط Dos تایپ کرده و کلید Enter را بفشارید .
IP کامپیوتر شما در سطر IP Address نشان داده می شود . از همین فرمان برای پیدا کردن آدرس Ip خود در اینترنت می توانید استفاده کنید . کافی است که ابتدا به اینترنت وصل شده و سپس این فرمان را اجرا کنید .
راه دیگری هم برای بدست آوردن آدرس IP کامپیوترتان وجود دارد ، کافی است که روی Connection ایجاد شده در سمت راست نوار وظیفه و در کنار ساعت دابل کلیلک کنید . یا روی آن کلیک راست کرده و فرمان Status و در سربرگ Details و در سطر Client Ip Address آدرس ip کامپیوترتان را به همراه اطلاعات با ارزش دیگر مشاهده کنید . بعنوان مثال در سطر Device Name نام مودم و در سطر Transport لایه چهارم نوع پروتکل (TCP/IP) و در سطر Server Ip Address شماره ی IP کامپیوتر Server را مشاهده کنید . برای مشاهده نتایج کامل تر از سوئیچ All/ استفاده کنید .
نکته : در ویندوز 98 و در پنجره RUN فرمان Win ipcfg را تایپ کرده تا نتایج را بصورت گر

فرمان ping :
از این فرمان برای پیدا کردن آدرس یک کامپیوتر و اینکه آن کامپیوتر به شبکه متصل است یا خیر می توان استفاده نمود . در این حالت یک Packet (بسته) برای دریافت پاسخ به نشانی IP کامپیوتر مورد نظر ارسال می شود . غالبا " از این دستور برای پیداکردن آدرس IP سایت ها استفاده می شود .
جهت اجرای دستور ping ابتدا در خط فرمان Dos فرمان ping را تایپ کرده و در ادامه آدرس وب سایت مورد نظرتان را وارد کنید و سپس کلید Enter را بفشارید .

فرمان ping -t :
این فرمان سبب می شود که میزبان خاصی تا قطع شدن ارتباط دائما" ping شود . از این فرمان بیشتر برای تعیین زمان قطع و وصل شدن ارتباط به شبکه می توان استفاده نمود .

فرمان Netstat :
این فرمان در واقع یک برنامه ویژه است که به همراه سیستم عامل Windows ارائه شده است ، از این برنامه برای نمایش تمام ارتباطات موجود در شبکه و تعیین port و IP کامپیوتر هائی که در شبکه وجود دارند می توانید استفاده کنید . کافی است که بعد از اتصال به شبکه ی اینترنت این دستور را در خط فرمان Dos وارد کنید .
در بخش State می توانید وضعیت پورت ها را از لحاظ Listening ، و یا Established و Time - wait مشاهده کنید . در بخش Foreign Address می توانید سرور و یا کلاینتی را که با آن در ارتباط هستید و شماره port آن را مشاهده کنید . دستور Netstat دارای تعدادی سوئیچ است که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم .

فرمان ?/Netstat :
این فرمان سوئیچ های برنامه Netstat را به شما نشان می دهد درباره هر سوئیچ توضیح مختصری درباره عملکرد آن نوشته شده است .

فرمان Netstat -n :
همانطور که میدانید از طریق فرمان Netstat می توانیم آدرس IP و Port کامپیوتری را که در ارتباط با آن هستیم ، بدست آوریم . با تایپ فرمان Netstat -n می توان بدون استفاده از برنامه دیگری IP کامپیوتر مقابل خود را پیدا نمود . کافی است که بعد از برقراری ارتباط از طریق اینترنت و وارد شدن به یک وب سایت این دستور را در خط فرمان Dos وارد کنید .
در ستون porto نوع پروتکل مشخص شده است که غالبا" Tcp می باشد . در ستون Local Address ،
IP کامپیوتر خود را مشاهده می کنید . و در ستون Foreign Address نیز IP کامپیوتری که در تماس با آن هستید به همراه پورت آن دیده می شود . در ستون State وضعیت ارتباط با آن کامپیوتر مشخص شده است .

فرمان Netstat -a :
توسط این فرمان می توان تمام Port هائی که در یک کامپیوتر مسئول ارسال و دریافت داده ها می باشند ، مشخص نمود . کافی است که این فرمان را در خط فرمان Dos تایپ کرده و نتیجه را مشاهده کنید . در این حالت پورت ها با معادل اسمی خود ظاهر می شوند . بعنوان مثال پورت 139 با معادل اسمی آن یعنی NetBios نشان داده می شود .

فرمان Netstat -an :
با اجرای این فرمان می توان تمام پورت ها و IP ها را به صورت عددی مشاهده نمود . بعنوان مثال در یک شبکه محلی کافی است که از طریق آیکن My Network Place وارد یکی از پوشه ها در کامپیوتر دیگر شده و سپس این فرمان را در خط فرمان Dos تایپ کرده و اجرا کنید . در این حالت در ستون Foreign Address می توانید آدرس IP کامپیوتر مورد نظر را به همراه پورت آن که غالبا" 139 می باشد مشاهده کنید .

فرمان Netstat -p XXX :
در این فرمان به جای XXX باید نوع پروتکل مورد نظر را انتخاب کنیم که می تواند TCP یا UDP باشد . کافی است Netstat -p TCP را وارد کرده و نتایج را مشاهده کنید .

فرمان Netstat -e :
این فرمان مخصوص ویندوز 98 و ME بوده و آمار ارتباطات و داده ها را نشان می دهد ، دستور را در خط فرمان DOS تایپ کرده تا نتایج را مشاهده کنید . در ویندوز XP با کلیک راست روی آیکن ارتباط در سمت راست نوار وظیفه و انتخاب فرمان Status می توانید همین نتایج را مشاهده کنید . مهمترین استفاده از این دستور دیدن Error ها در هنگام دریافت فایل از طریق شبکه می باشد .

فرمان Netstat -R :
این فرمان چزئیات دقیقی مانند آدرس Netmask ، Gateway ، Metric و InterFace در اختیار شما قرار می دهد . این بخش مربوط به کاربران حرفه ای است .

فرمان Net View :
از این فرمان برای مشاهده کامپیوترهای فعال موجود در شبکه می توان استفاده نمود ، این فرمان را در خط فرمان DOS تایپ کنید .

فرمان Net Name :
از این فرمان برای پیدا کردن نام کامپیوتر می توان استفاده نمود .

فرمان Net Send :
از این فرمان برای ارسال یک پیام فوری به یکی از کامپیوترهای موجود در شبکه می توان استفاده نمود ، پیام ارسال شده در یک کادر محاوره ای به کامپیوتر مقصد تحویل داده می شود . شکل کلی دستور به شکل زیر است :

Net send Computer name or Ip address your message
دستور Finger :
به کمک این دستور شما می توانید اطلاعاتی را درباره کاربران روی کامپیوتر راه دور بدست بیاورید . برای استفاده از این فرمان ابتدا خط فرمان Dos را راه اندازی کرده و سپس فرمان Finger را تایپ نمائید .
در ادامه نام کاربری شخص را وارد کرده و سپس علامت (@) را وارد کنید . حال باید نام سایت مورد نظر را وارد نمائید . شکل کلی دستور به صورت زیر است :

Finger Username@sitename .com